Το αιματηρό επεισόδιο που προκάλεσε ο Μουσολίνι στη Καπέστιτσα για να κηρύξει τον πόλεμο

Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς.

Η 27η Οκτωβρίου 1940 ήταν μια ήρεμη Κυριακή. Οι εφημερίδες δεν πρόσφεραν ειδησεογραφία. Ο πόλεμος στην Ευρώπη δεν παρουσίαζε κάτι αξιοσημείωτο. Σε ελάχιστους μία είδηση που μετέδωσε το ιταλικό πρακτορείο Στέφανι προκαλούσε ρίγος: «Ελληνική συμμορία επετέθη σήμερον την πρωίαν διά πυροβολισμών και χειροβομβίδων εναντίον αλβανικού φυλακίου, πλησίον της Κορυτσάς, νοτίως της διαβάσεως Καπέστιτσα… Εξ εκ των επιτεθέντων Ελλήνων συνελήφθησαν. Αι απώλειαι των Αλβανών είναι δύο στρατιώται νεκροί…». Ακολούθησαν διαψεύσεις του Αθηναϊκού Πρακτορείου και των Ελληνικών Στρατιωτικών Αρχών ότι επρόκειτο για φανταστική ιστορία.

Τώρα πλέον γνωρίζουμε –από τα επίσημα ιταλικά έγγραφα– ότι ο Μουσολίνι είχε δώσει εντολή να δημιουργηθεί επεισόδιο μία-δύο ημέρες πριν από την έναρξη της επίθεσης. Θα του δινόταν έτσι η δικαιολογία για να κηρύξει τον πόλεμο εναντίον της ουδέτερης Ελλάδος. Αλλά γιατί δεν πρόσεξε το επεισόδιο η κυβέρνηση Ι. Μεταξά; Διότι ο ίδιος είχε σχηματίσει την πεποίθηση πως η ιταλική επίθεση θα γινόταν την άνοιξη. Αυτό τουλάχιστον κατέθεσε σε τηλεγράφημά του προς το Φορέιν Οφφις ο Άγγλος πρεσβευτής στην Αθήνα σερ Τζόν Πάλερετ.

Ωστόσο όλα αυτά δεν είχαν καμία σημασία. Η Ελλάδα δεν αιφνιδιαζόταν και ο μηχανισμός άμυνας δεν χαλάρωνε ούτε στιγμή. Όποτε και να ξετιναζόταν το αστροπελέκι του πολέμου θα έβρισκε έτοιμο το αλεξικέραυνο. Οπωσδήποτε, όμως, εκείνη την άτονη 27η Οκτωβρίου δεν ανησύχησε σχεδόν κανείς από το «επεισόδιο».

Την ίδια ημέρα συνερχόταν το Συνέδριο Αναπήρων Πολέμων Ελλάδος στην αίθουσα Εμποροϋπαλλήλων, με τη συμμετοχή εκείνων που είχαν σακατευτεί την πολεμική δεκαετία 1912-1922. Διαπίστωναν δε ότι είχαν περάσει 18 ειρηνικά χρόνια και οι τάξεις τους είχαν αραιώσει λόγω φυσιολογικών θανάτων. Δεν φαντάζονταν ότι την επομένη θα άρχιζε μια νέα δεκαετία πλήρης γεγονότων που θα πύκνωναν εκ νέου και ασφυκτικά τις τάξεις τους.